Podsumowanie spotkań upowszechniających w ramach II etapu operacji „Głos polskiej wsi na Europejskim Parlamencie Wiejskim”
Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich wraz ze Stowarzyszeniem Naukowo – Technicznym Inżynierów i Techników Rolnictwa SITR zorganizowało 20 debat dla mieszkańców obszarów wiejskich w ramach II etapu operacji KSOW „Głos polskiej wsi na Europejskim Parlamencie Wiejskim”. Spotkania miały na celu upowszechnienie efektów Europejskiego Parlamentu Wiejskiego w Kielcach połączonych z dyskusją przygotowującą polski głos na kolejnych edycjach EPW oraz rozpoczęcie rozmów nad powołaniem polskiego odpowiednika parlamentu, który stałby się polem do szerokiej debaty środowisk zamieszkujących tereny wiejskie. Debaty odbyły się w okresie od lutego do czerwca 2023 w 20 lokalizacjach (przynajmniej jedna w każdym województwie) zgodnie z poniższym harmonogramem:
- 02.2023 r. – Żarnowiec, woj. śląskie
- 02.2023 r. – Lututów, woj. łódzkie
- 02.2023 r. – Sandomierz, woj. świętokrzyskie
- 02.2023 r. – Olsztyn, woj. warmińsko-mazurskie
- 02.2023 r. – Kraków, woj. małopolskie
- 02.2023 r. – Rzeszów, woj. podkarpackie
- 03.2023 r. – Zielona Góra, woj. lubuskie
- 03.2023 r. – Przemystka, woj. kujawsko-pomorskie
- 03.2023 r. – Kaczki Średnie, woj. wielkopolskie
- 03.2023 r. – Siennica Różana, woj. lubelskie
- 03.2023 r. – Wrocław, woj. dolnośląskie
- 03.2023 r. – Łomża, woj. podlaskie
- 03.2023 r. – Brwinów, woj. mazowieckie
- 05.2023 r. – Charzykowy, woj. pomorskie
- 05.2023 r. – Bałtów, woj. świętokrzyskie
- 05.2023 r. – Łysomice, woj. kujawsko-pomorskie
- 05.2023 r. – Namysłów, woj. opolskie
- 06.2023 r. – Radzyń, woj. lubuskie
- 06.2023 r. – Warszawa, woj. mazowieckie
- 06.2023 r. – Czaplinek, woj. zachodniopomorskie
Wzięło w nich udział blisko 750 uczestników, w tym przedstawiciele samorządów, organizacji pozarządowych, Lokalnych Grup Działania, doradcy oraz osoby młode poniżej 35 roku życia i mieszkańcy wsi.
W trakcie moderowanej przez ekspertów dyskusji omawiano wybrane problemy oraz wyzwania przed jakimi stoi polska wieś, obszary wiejskie oraz polskie rolnictwo, w odniesieniu do ustaleń wypracowanych podczas Europejskiego Parlamentu Wiejskiego oraz w kontekście wątków pojawiających się w debatach regionalnych przeprowadzonych w I etapie operacji.
W wypowiedziach uczestników pojawiały się następujące tematy i zagadnienia:
- ograniczenie dostępu do usług na obszarach wiejskich;
- uzależnienie pozostania młodych na wsi i dalszego prowadzenia działalności rolniczej od opłacalności produkcji rolnej;
- brak liderów lokalnych, wypalenie obecnych, brak zmiany pokoleń w liderowaniu;
- wyludnianie się wsi, szczególnie tych peryferyjnych (położonych w oddaleniu od miast);
- starzenie się społeczeństwa;
- konflikty na linii „nowi” i rdzenni mieszkańcy wsi, nie jednoznaczny we wszystkich regionach. Są pozytywne przykłady, gdzie różnorodność prowadziła do zapoczątkowania nowych działań i ożywienia życia społecznego i kulturalnego danej wsi;
- utrudniony dostęp kultury, również z powodów ograniczenia transportu;
- ograniczony transport publiczny na wsi, co prowadzi do wykluczenia i problemów np. z dostępem do usług zdrowotnych;
- niedostateczny dostęp do miejsc opieki dla najmłodszych i najstarszych mieszkańców wsi;
- zaniżany status zawodu rolnika, co przekłada się na decyzje młodych o niepozostawaniu na wsi i w konsekwencji do wyludniania;
- problemy ze zbytem i opłacalnością produkcji rolniczej;
- brak adekwatnego wsparcia rolnictwa w sytuacjach kryzysowych;
W wypowiedziach młodych uczestników debat niepokojąco wybrzmiewał brak wiedzy na temat działalności lokalnych grup działania i innych organizacji (poza OSP i KGW). Młodzież deklaruje chęć uczestnictwa w inicjatywach typu Parlament Wiejski w Polsce, podkreśla jednak, aby jego formuła zapewniła im możliwość zgłaszania postulatów i swobodnej wypowiedzi oraz zapewnienie ograniczenia wpływu polityków na tego rodzaju wydarzenie.
Wnioskiem podsumowującym wszystkie debaty, jest potrzeba dalszej pracy nad koncepcją Parlamentu Wiejskiego w Polsce, z uwzględnieniem udziału młodych przedstawicieli wsi w tym wydarzeniu. Spotkania wykazały, iż niezbędna jest platforma służąca merytorycznej dyskusji wszystkich interesariuszy obszarów wiejskich, z zapleczem eksperckim i bez kontekstu politycznego.
Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020
Odwiedź portal KSOW – https://ksow.pl. Zostań partnerem Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich
Instytucjami odpowiedzialnymi za treść informacji są: Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich oraz Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inżynierów i Techników Rolnictwa.
